Việc mở hộp và thiết lập một chiếc màn hình mới luôn mang lại cảm giác háo hức, đặc biệt với những người đã quen thuộc với các mẫu màn hình tần số quét cao hay OLED. Tuy nhiên, một điều tôi nhận ra là hầu hết các màn hình thường không hiển thị tối ưu ngay sau khi xuất xưởng. Dù là tấm nền IPS, TN, hay OLED, màu sắc thường lệch lạc, độ sáng quá cao hoặc quá thấp, hoặc cảm giác không mượt mà như quảng cáo. Nói tóm lại, các cài đặt mặc định (default presets) khó lòng đáp ứng mong đợi của đa số người dùng.
May mắn thay, chỉ cần vài phút tinh chỉnh trong cài đặt màn hình là có thể tạo ra sự khác biệt lớn. Tôi đã không thể đếm xuể số lần một chiếc màn hình từ chỗ trông bình thường trở nên ấn tượng thực sự chỉ với vài điều chỉnh nhỏ. Ngày nay, tôi thậm chí còn không bắt đầu chơi game trên một màn hình mới cho đến khi đã điều chỉnh các thiết lập tối ưu. Dưới đây, tôi sẽ phân tích chi tiết các cài đặt quan trọng mà tôi luôn kiểm tra và thay đổi đầu tiên, đồng thời giải thích tại sao chúng lại quan trọng hơn bạn nghĩ.
1. Tần số quét và Đồng bộ thích ứng (Adaptive Sync)
Màn hình thường không chạy ở tần số quét tối đa theo mặc định
Chỉ vì bạn đã mua một chiếc màn hình 144Hz hoặc 240Hz mới không có nghĩa là nó sẽ chạy ở tần số quét đó ngay lập tức. Windows thường mặc định ở mức 60Hz khi phát hiện một màn hình mới. Ví dụ, cả hai màn hình OLED tần số quét cao của tôi, là AW3423DW và AW2725DF, đều chạy ở 60Hz khi tôi bật chúng lần đầu tiên. Vì vậy, trừ khi bạn tự thay đổi tần số quét từ menu Display settings của Windows hoặc Nvidia Control Panel, bạn có thể sẽ không được trải nghiệm hết khả năng thực sự của màn hình.
Tương tự, cũng rất đáng để kiểm tra xem tính năng tần số quét thích ứng (Adaptive refresh rate), như G-Sync hoặc FreeSync, đã được bật trong Nvidia Control Panel hoặc AMD Software chưa, với điều kiện màn hình của bạn có hỗ trợ. Điều này đảm bảo tần số quét của màn hình luôn đồng bộ với số khung hình (FPS) trong game, mang lại trải nghiệm chơi mượt mà hơn và loại bỏ hiện tượng xé hình khi tốc độ khung hình dao động. Đồng bộ thích ứng thường được bật mặc định khi sử dụng kết nối DisplayPort, nhưng có thể không phải lúc nào cũng vậy, đặc biệt trong các thiết lập đa màn hình hoặc khi bạn chuyển đổi giữa các nguồn đầu vào khác nhau.
2. Hồ sơ màu và Nhiệt độ màu
Chỉ mất một phút để khắc phục màu sắc nhợt nhạt và tông màu ấm/lạnh
Một trong những điều đầu tiên tôi nhận thấy sau khi thiết lập một chiếc màn hình mới là cách màu sắc được hiển thị. Thông thường, tôi thấy các màn hình, ngay cả những mẫu OLED cao cấp, có vẻ hơi xanh hoặc hơi vàng ngay khi xuất xưởng. Tệ hơn nữa, màu sắc trông nhợt nhạt, khiến màn hình có vẻ kém sắc so với các video đánh giá trên YouTube. Mặc dù cài đặt màu mặc định có thể ổn cho việc sử dụng hàng ngày, nhưng tôi muốn màu sắc phải thực sự “nổi bật”, đặc biệt khi tôi chơi game hoặc xem video. Đó là lý do tại sao tôi luôn dành thời gian để điều chỉnh các hồ sơ màu sắc trước khi thực sự sử dụng một màn hình mới.
Bạn có thể điều chỉnh cài đặt này từ menu OSD (On-Screen Display) của màn hình, thường được mở bằng cách nhấn các nút vật lý nằm dưới viền dưới hoặc ở các cạnh. Nếu bạn có một màn hình chơi game, bạn có thể sẽ tìm thấy các hồ sơ màu có sẵn dưới mục “Game” thay vì “Picture” hoặc “Color”. Nhưng nếu bạn không hài lòng với bất kỳ cài đặt mặc định nào, tôi đặc biệt khuyên bạn nên chuyển sang hồ sơ tùy chỉnh (Custom profile) và tự điều chỉnh các giá trị theo ý muốn. Trong cùng menu này, bạn cũng sẽ thấy cài đặt nhiệt độ màu, giúp giảm tông màu xanh hoặc vàng.
Cài đặt hồ sơ màu trong menu OSD của màn hình Alienware
3. Độ sáng và Độ tương phản
Độ sáng mặc định có thể không lý tưởng cho mọi người
Khi tôi mua và thiết lập chiếc màn hình OLED đầu tiên của mình, tôi đã thất vọng về mức độ sáng của nó. Sau đó tôi nhận ra nó đang chạy ở 50% độ sáng, một mức khá thấp đối với một người chuyển từ màn hình IPS sang. Các tấm nền LCD truyền thống thường sáng hơn khi hiển thị nội dung SDR, vì vậy bạn thường cần tăng độ sáng trên màn hình OLED để bù đắp. Đây là lý do tại sao tôi luôn nhanh chóng điều chỉnh cài đặt độ sáng tùy thuộc vào loại màn hình tôi có; nếu là IPS hoặc TN, tôi sẽ giảm nó xuống, nhưng nếu là OLED, tôi sẽ tăng lên 80%—hoặc đôi khi thậm chí 100%.
Tương tự, tôi cũng tăng độ tương phản để có được màu đen sâu hơn mà vẫn đảm bảo không mất chi tiết ở các vùng tối. Một số màn hình cho phép bạn tăng độ tương phản quá mức, điều này có thể khiến các vùng sáng bị cháy hoặc các vùng tối hòa vào nhau. Vì vậy, tôi điều chỉnh dần dần trong khi chơi game cho đến khi tìm thấy một giá trị phù hợp với mình. Bạn thường sẽ tìm thấy cả thanh trượt độ sáng và độ tương phản trong OSD của màn hình dưới mục Picture hoặc Image; một số màn hình Alienware thậm chí còn có một phần dành riêng là Brightness/Contrast trong OSD.
Cài đặt độ sáng và độ tương phản trong menu OSD của màn hình Alienware
Khiến màn hình của bạn trông thật ấn tượng ngay từ đầu
Như bạn thấy, chỉ mất vài phút để tinh chỉnh tất cả các cài đặt này, nhưng sự khác biệt về chất lượng hình ảnh có thể là một trời một vực. Vì vậy, trước khi vội vàng đánh giá màn hình của mình là kém chất lượng, hãy dành chút thời gian để tinh chỉnh nó theo ý muốn. Bạn không cần các công cụ hiệu chuẩn đắt tiền để làm cho màn hình của mình trông đẹp hơn. Với đủ thử nghiệm và sai số, bạn sẽ học được cách một màn hình được cấu hình đúng cách trông như thế nào—giống như tôi đã làm—và bạn sẽ không bao giờ muốn chấp nhận các giá trị mặc định của nhà sản xuất nữa. Hãy coi đây là một quy trình một lần để khai thác toàn bộ tiềm năng màn hình của bạn. Hãy chia sẻ kinh nghiệm điều chỉnh màn hình của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
