Card đồ họa (GPU) là một trong những linh kiện máy tính đắt đỏ nhất, và trong số đó, các dòng sản phẩm cao cấp như Nvidia RTX 50 series hay RTX 40 series lại càng có giá “trên trời”. Chi phí cao cũng kéo theo sự gia tăng của thị trường GPU giả mạo – một thị trường được thiết kế để trục lợi từ những người tìm kiếm món hời cho một chiếc card đồ họa mới. Các loại GPU giả này dao động từ mức độ đơn giản đến cực kỳ tinh vi, và từ bên ngoài, rất khó để phân biệt đâu là hàng thật, đâu là hàng giả.
Vậy, GPU giả hoạt động như thế nào? Và làm sao để bạn có thể nhận biết mình đang sở hữu một chiếc card đồ họa giả mạo? Có rất nhiều điều cần làm rõ ở đây, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là nếu bạn mua GPU từ một nhà cung cấp uy tín, gần như chắc chắn đó là hàng chính hãng.
Cách thức sản xuất card đồ họa giả mạo
Can thiệp BIOS là phương pháp chính
Các loại card đồ họa giả mạo hiếm khi là “hàng giả” hoàn toàn từ A đến Z. Hầu hết thời gian, chúng sử dụng các GPU đời cũ và thực hiện việc reflash BIOS (cập nhật lại BIOS) để card tự nhận diện là một mẫu mới hơn đối với hệ thống. Điều này có nghĩa là một chiếc RTX 3080 Ti (một card vẫn còn mạnh mẽ) có thể bị biến thành một chiếc RTX 4090 bóng bẩy, mà người mua không hề hay biết. Tình trạng này trên thực tế đã xảy ra, khi người bán còn đi xa hơn là đánh bóng bề mặt nhân chip RTX 3080 Ti (GA102) và khắc các ký hiệu của nhân RTX 4090 (AD102) lên đó.
Đó chỉ là mặt phần cứng; về phần mềm, vẫn còn nhiều việc phải làm. Kẻ bán card đồ họa giả rất có thể sẽ reflash BIOS để card nhận diện là một mẫu khác, và thậm chí có thể báo cáo sai dung lượng VRAM hiện có, các tính năng mà nó hỗ trợ, hay số làn PCIe mà nó đang sử dụng. Các công cụ như nvflashk có thể reflash một GPU Nvidia, và rất có thể công cụ này (hoặc một công cụ tương tự) được sử dụng trong quá trình đó.
Mọi thứ thậm chí có thể đi xa hơn nữa, khi người bán tiềm năng cung cấp driver đã chỉnh sửa cho người dùng cuối để xử lý việc giả mạo. Điều này hiếm hơn đáng kể vì nó có thể gây nghi ngờ, đặc biệt khi việc reflash BIOS đã đủ để đạt được mục đích và vẫn cho phép người dùng cuối cài đặt driver GPU trực tiếp từ Nvidia.
Cũng cần lưu ý rằng, có những lý do chính đáng để flash BIOS cho GPU của bạn. Đôi khi, mọi người sẽ flash BIOS từ một chiếc card cùng loại nhưng từ một thương hiệu khác để đạt được mức tiêu thụ điện năng cao hơn, cho phép tiêu thụ điện ở chế độ không tải thấp hơn, hoặc thậm chí là ép xung. Tuy nhiên, việc này có thể làm hỏng một số tính năng. Ví dụ, nếu card của bạn có ba cổng DisplayPort nhưng card bạn flash BIOS từ chỉ có hai, thì cổng DisplayPort thứ ba của bạn có thể ngừng hoạt động.
Việc sửa đổi BIOS một cách phức tạp hơn đòi hỏi phải lấy file BIOS của Nvidia và chỉnh sửa nó. Bạn có thể sử dụng trình chỉnh sửa hex hoặc các công cụ tương tự như Kepler BIOS Tweaker cho các card cũ hơn. Đối với hầu hết, mọi người sẽ đơn giản là flash chéo BIOS từ các card khác để thực hiện những việc như nâng giới hạn điện áp hoặc giới hạn điện năng.
Hai mẫu card đồ họa cao cấp NVIDIA GeForce RTX 4090 Founders Edition và AMD Radeon RX 7900 XTX Reference
Làm thế nào để phát hiện card đồ họa giả?
GPU-Z là công cụ hữu ích nhất
Khi nói đến việc phát hiện card đồ họa giả mạo, cách nhanh nhất và dễ nhất là thông qua một công cụ như GPU-Z. Nó sẽ nhận diện và thêm tiền tố “[FAKE]” bên cạnh tên card của bạn để bạn có thể tìm hiểu sâu hơn. Các loại card giả thường không thể qua mặt được GPU-Z, vì vậy bạn sẽ ngay lập tức nhận ra. Ngoài ra, ngay cả khi nó không hiển thị “[FAKE]”, các thông tin khác như công nghệ hoặc ngày phát hành cũng có thể không chính xác.
Giao diện phần mềm GPU-Z hiển thị thông tin chi tiết của card đồ họa RTX 3090
Kiểm tra khả năng cài đặt driver và hiệu suất thực tế
Một cách khác là kiểm tra phiên bản driver mới nhất mà bạn có thể cài đặt cho GPU của mình trước khi nó ngừng hoạt động. Một vài năm trước, có rất nhiều card Nvidia GTX 1050 Ti giả mạo mà thực chất bên dưới là một chiếc GTX 550 Ti. Những chiếc card này đã kết thúc vòng đời hỗ trợ driver ở phiên bản 391.35 từ Nvidia, nghĩa là nó không còn nhận được các bản cập nhật nữa. Những “frankencards” (card lai ghép) này thậm chí có thể thay đổi vỏ ngoài để trông giống một chiếc card chính hãng nhằm che giấu thêm.
Cuối cùng, bạn có thể sẽ nhanh chóng nhận ra một chiếc GPU giả nếu card của bạn đơn giản là không đạt hiệu suất mong đợi. Nếu bạn mua một chiếc RTX 4090 và nó gặp khó khăn khi chơi game ở độ phân giải 4K, đó sẽ là dấu hiệu ngay lập tức cho thấy mọi thứ có thể không như vẻ ngoài của nó. Cũng hãy cảnh giác với các giao dịch “quá tốt để trở thành sự thật”, chẳng hạn như một chiếc RTX 4090 được rao bán với giá chỉ khoảng 200 USD.
Lý do tại sao các loại GPU giả lại gia tăng tương đối đơn giản. Với chi phí ngăn cản của GPU, mọi người luôn tìm kiếm một món hời để có thể chơi các tựa game yêu thích ở độ phân giải cao hơn hoặc với tần số quét cao. Những chiếc card đồ họa giả mạo này lợi dụng những khó khăn tài chính mà mọi người có thể đang đối mặt; nói cách khác, nếu một giao dịch quá tốt đến mức khó tin, thì gần như chắc chắn đó là sự thật.
Với những thông tin trên, hy vọng bạn đã có thêm kiến thức để tự bảo vệ mình trước thị trường card đồ họa giả đầy rẫy rủi ro. Hãy luôn thận trọng và kiểm tra kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định mua hàng. Chia sẻ bài viết này để giúp mọi người cùng cảnh giác nhé!
