Với những người đam mê máy tính, việc mày mò và tối ưu hóa chiếc PC dường như là một hành trình không hồi kết. Dù mục tiêu là tăng tốc độ xung nhịp, giảm nhiệt độ hay cải thiện số khung hình (FPS) trong game, công việc này luôn đòi hỏi sự tìm tòi và thử nghiệm. Tuy nhiên, trong cuộc đua không ngừng nghỉ để vượt qua giới hạn bản thân, bạn có thể vô tình tin vào một số lầm tưởng hoặc quan niệm sai lầm về tối ưu hóa phần cứng PC, những điều này không những không giúp ích mà còn cản trở bạn đạt được một cỗ máy mạnh mẽ, ổn định và mát mẻ hơn.
Nhiều trong số những lầm tưởng này có thể xuất phát từ sự mơ ước hay đơn giản là người dùng muốn bám víu vào những gì quen thuộc thay vì mạo hiểm khám phá điều mới mẻ. Hãy cùng sotaythuthuat.com làm rõ 5 lầm tưởng phổ biến xoay quanh việc ép xung (overclocking), giảm điện áp (undervolting), tản nhiệt CPU và các pha VRM trên bo mạch chủ.
1. Đạt stress test là ép xung ổn định
Nếu mọi thứ dễ dàng như vậy
Việc ép xung CPU ngày nay có thể không mang lại mức tăng hiệu suất đột phá như nhiều năm về trước, nhưng điều đó không ngăn cản những người đam mê công nghệ theo đuổi. Cảm giác chinh phục được vài phần trăm hiệu năng cộng thêm có thể thôi thúc nhiều người dành hàng giờ để đạt được một mức ép xung CPU ổn định. Bạn có thấy mình trong mô tả này không: bạn sử dụng Cinebench hay Prime95 để chạy stress test cho mỗi lần ép xung, và tự chúc mừng bản thân sau khi kiểm tra thành công, nghĩ rằng mức ép xung của mình đã “ổn định”?
Trái ngược với suy nghĩ của nhiều người, một vài bài kiểm tra CPU tổng hợp (synthetic CPU tests) không thể xác định độ ổn định của việc ép xung CPU. Ngay cả khi CPU của bạn không gặp sự cố trong quá trình chạy Cinebench hay một lượt Prime95 cường độ cao, nó vẫn có thể dễ dàng gặp sự cố khi chơi game hoặc trong quá trình render video kéo dài. Các tình huống sử dụng thực tế có thể bộc lộ những ảnh hưởng sâu rộng của việc ép xung CPU lên toàn bộ hệ thống. PC của bạn có thể gặp sự cố do sự mất ổn định của bộ nhớ hoặc các hiệu ứng dây chuyền khác của việc ép xung lên máy. Chỉ sau khi sử dụng thực tế liên tục mà không gặp bất kỳ sự mất ổn định nào, bạn mới có thể tự tin tuyên bố đã ép xung CPU của mình một cách ổn định.
Tương tự, để kiểm tra mức ép xung của GPU, hãy chơi vài phiên game kéo dài ngay cả khi GPU của bạn không gặp sự cố trong các bài kiểm tra FurMark, Superposition hay 3DMark.
2. Tản nhiệt nước custom có rủi ro rò rỉ cao
Chuỗi chỉ mạnh bằng mắt xích yếu nhất
Trong những năm qua, tản nhiệt nước custom đã mất đi sự ưu ái ngay cả với những người đam mê công nghệ, bởi vì các bộ tản nhiệt chất lỏng AIO (All-in-One) và tản nhiệt khí hiện đã cung cấp hiệu suất làm mát gần như tương đương. Hơn nữa, những rắc rối liên quan đến việc tự lắp đặt một hệ thống tản nhiệt nước custom chỉ đáng giá nếu bạn thực sự cần tính thẩm mỹ cao và sự yên tĩnh vượt trội mà nó mang lại. Tuy nhiên, lý do mà nhiều người xây dựng PC thường đưa ra để không bận tâm đến tản nhiệt nước custom là chúng có nguy cơ rò rỉ rất cao. Điều này không hoàn toàn đúng, vì rò rỉ cũng có thể xảy ra ở các bộ tản nhiệt AIO, và điều thực sự quan trọng là chất lượng của việc lắp đặt và các linh kiện cấu thành.
Nếu bạn có đủ kiến thức để tạo ra một hệ thống tản nhiệt nước custom chắc chắn với các phụ kiện lắp đặt (fitting) phù hợp, và tự tin vào khả năng của mình, thì không có lý do gì một hệ thống tản nhiệt nước custom lại có nguy cơ rò rỉ cao hơn so với tản nhiệt nước AIO. Đúng là tản nhiệt nước custom có thể cần bảo trì nhiều hơn, nhưng nguy cơ rò rỉ thường bị thổi phồng quá mức. Ngay cả khi bạn không có kỹ năng tự lắp đặt, bạn có thể thuê một nhà cung cấp để thực hiện. Không có lý do gì để bạn ngần ngại với tản nhiệt nước custom nếu bạn thực sự yêu thích nó.
3. Delidding CPU là cách tốt nhất để giảm nhiệt độ
Có thể là kém thực tế nhất
CPU Intel thế hệ 12 đã tháo nắp IHS hiển thị die chip
Delidding CPU có lẽ là điều điên rồ nhất bạn có thể làm với CPU của mình – tháo bỏ nắp hoặc IHS (Integrated Heat Spreader) khỏi CPU để có thể làm mát nó tốt hơn là hành động thể hiện “đam mê” nhất mà bạn có thể làm với chiếc PC của mình. Tuy nhiên, có công bằng không khi gọi delidding là giải pháp tối ưu cho việc làm mát CPU? Chắc chắn, việc gắn tản nhiệt trực tiếp lên die CPU có những lợi ích riêng, nhưng delidding có thực sự phổ biến đến vậy không? Các bộ vi xử lý cũ hơn thường có keo tản nhiệt chất lượng kém giữa die và IHS, vì vậy việc tháo IHS và sử dụng một loại keo tản nhiệt tốt hơn hoặc kim loại lỏng có thể giảm nhiệt độ CPU tới 20℃.
Tuy nhiên, các CPU của Intel và AMD được sản xuất trong 7 đến 8 năm gần đây đã bắt đầu sử dụng TIM (vật liệu giao diện nhiệt) chất lượng cao hơn giữa die CPU và IHS, vì vậy delidding không còn mang lại mức giảm nhiệt độ CPU lớn như trước nữa. Ngoài nguy cơ làm hỏng CPU và làm mất hiệu lực bảo hành, delidding CPU chỉ đáng giá nếu bạn sử dụng kim loại lỏng làm TIM giữa die và IHS. Vì điều này càng làm thu hẹp số lượng người dùng cảm thấy thoải mái với quá trình này, delidding đã trở thành một di sản của một kỷ nguyên cũ hơn là một giải pháp thiết yếu.
Trừ khi bạn sở hữu một trong những CPU flagship trên thị trường và đang có kế hoạch phá vỡ kỷ lục ép xung, delidding CPU đơn giản là không được khuyến khích. Bạn hoàn toàn có thể đạt được nhiệt độ CPU tuyệt vời với tản nhiệt nước AIO hoặc tản nhiệt nước custom, mà không làm hỏng CPU hay gây chập bo mạch chủ bằng kim loại lỏng.
Dụng cụ Delid-Die-Mate của Thermal Grizzly được dùng để tháo nắp IHS CPU Intel thế hệ 13
4. Nhiều pha VRM hơn đồng nghĩa với bo mạch chủ tốt hơn
Đã đến lúc loại bỏ quan niệm này
Các nhà sản xuất bo mạch chủ rất thích quảng cáo các thiết kế VRM 12, 18, và thậm chí 24 pha cho những người đam mê ép xung, tạo ra ảo tưởng rằng số lượng pha VRM đơn thuần quyết định khả năng ép xung của bo mạch chủ. Mặc dù đúng là càng nhiều pha VRM, khả năng cấp nguồn cho CPU càng hiệu quả, nhưng nhiều yếu tố khác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên một bo mạch chủ lý tưởng cho việc ép xung.
Đầu tiên, các linh kiện của bo mạch chủ như tụ điện, cuộn cảm (chokes) và MOSFET phải có chất lượng cao để chịu được quá trình ép xung lâu dài. Thứ hai, một PCB (bảng mạch in) bền bỉ và được thiết kế tốt cũng là cần thiết để cấp nguồn hiệu quả cho CPU. Và thứ ba, các tản nhiệt trên VRM phải có khả năng tản nhiệt đầy đủ trong quá trình ép xung. Tất cả các tính năng này cùng nhau xác định xem bo mạch chủ của bạn có “sẵn sàng cho ép xung” hay không.
Nhiều nhà sản xuất thậm chí còn quảng cáo các pha VRM giả bằng cách nhân đôi số pha điện tử mà không thêm mạch cấp nguồn bổ sung. Do đó, điều cần thiết là phải tìm hiểu sâu vào các chi tiết kỹ thuật của bo mạch chủ và phân tích các đánh giá (nếu có) trước khi tin tưởng vào một bo mạch chủ chỉ dựa trên số lượng pha VRM.
5. Undervolting làm giảm hiệu suất
Nếu thực hiện đúng cách thì không
Tôi chắc chắn nhiều người dùng PC đã thường xuyên bắt gặp những lợi ích của việc undervolting – nhiệt độ tốt hơn, mức độ tiếng ồn thấp hơn và hiệu quả năng lượng cao hơn – nhưng lại bỏ qua nó vì sợ làm giảm hiệu suất CPU hoặc GPU của mình. Mặc dù undervolting liên quan đến việc giảm điện áp, và do đó, công suất tiêu thụ của CPU/GPU, nó không nhất thiết đi kèm với việc giảm hiệu suất. Trên thực tế, lý do hầu hết mọi người thực hiện undervolting phần cứng của họ là để tận hưởng cùng tốc độ xung nhịp ở điện áp thấp hơn.
Undervolting liên quan đến việc tận dụng đường cong điện áp-tần số (voltage-frequency curve) của CPU hoặc GPU để cài đặt mức điện áp thấp hơn trong khi vẫn duy trì cùng tần số. Điều này giúp giảm tiêu thụ điện năng, giảm nhiệt độ và kéo dài tuổi thọ cho phần cứng mà không làm mất đi hiệu suất. Các chương trình như MSI Afterburner và Ryzen Master có các tính năng tích hợp để undervolting GPU và CPU tương ứng. Người dùng CPU Intel có thể undervolting CPU của họ trong BIOS.
Luôn cập nhật thông tin để vượt qua những lầm tưởng về phần cứng PC
Những lầm tưởng và hiểu lầm về phần cứng PC, đặc biệt là xoay quanh việc ép xung, undervolting và tản nhiệt, có thể tồn tại trong nhiều năm. Mỗi chúng ta đều có thể đã từng tin vào một hay nhiều quan niệm sai lầm về tối ưu hóa phần cứng. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải luôn cởi mở với thông tin mới. Một khi bạn gặp bằng chứng bác bỏ một lầm tưởng mà bạn từng tin, hãy sẵn sàng từ bỏ nó và tiếp tục học hỏi.
Bạn có từng tin vào lầm tưởng nào trong số này không, hoặc bạn có lầm tưởng nào khác muốn chia sẻ? Hãy để lại bình luận phía dưới!
